Τα Νέα, 2-1-2018
Του Αργύρη Αργυριάδη
Δικηγόρου Παρ’ Αρείω Πάγω – Φορολογικού Συμβούλου
Διαπιστευμένου Διαμεσολαβητή & Διαχειριστή Αφερεγγυότητας
Το λυκαυγές του 2018 δεν έχει μόνον τις συνήθεις αρνητικές ειδήσεις στον τομέα των φόρων. Προφανώς δεν λείπουν και αυτές (π.χ. αύξηση ΦΠΑ για τους κατοίκους αρκετών νησιωτικών περιοχών της χώρας), αλλά στο σημερινό σημείωμά μας προσπαθούμε να δώσουμε μια αισιόδοξη νότα (αρχή του χρόνου, γαρ). Μέσα στις γιορτές δημοσιεύτηκε ο Ν. 4509/2017, ο οποίος προβλέπει τη διαδικασία εξορθολογισμού των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων και πρωτίστως την αναδρομική μείωση φορολογικών κυρώσεων.
Πιο συγκεκριμένα, ο νέος νόμος προβλέπει ότι για τις φορολογικές υποθέσεις έως και τις 31-12-2013, στις οποίες έχει ολοκληρωθεί ο φορολογικός έλεγχος, ο πρόσθετος φόρος μειώνεται αναδρομικά από 120% του κύριου φόρου σε 10% έως 50% ανάλογα με το αντικείμενο της φορολογίας και επιβάλλεται προσαύξηση που θα υπολογίζεται με ετήσιο επιτόκιο 8,76%. Η προσαύξηση θα υπολογίζεται για το χρονικό διάστημα μετά την 1-1-2014. Συνεπώς με τον νέο νόμο εφαρμόζονται οι επιεικέστερες κυρώσεις που εισήχθησαν με τον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας και σε προγενέστερες χρήσεις.
Το «δώρο» αυτό έρχεται ετεροχρονισμένα. Ηδη το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης αλλά και το Συμβούλιο της Επικρατείας κατ’ επανάληψιν έχουν αποφανθεί υπέρ της εφαρμογής της «αρχής της αναδρομικής εφαρμογής της ηπιότερης κύρωσης». Σύμφωνα με την τελευταία, επί παραβάσεων για τις οποίες προβλέπονται διαδοχικά περισσότερες κυρώσεις επιβάλλεται αναδρομικά η ηπιότερη. Ο νέος νόμος ρητώς καταλαμβάνει και τις εκκρεμείς και επίδικες υποθέσεις. Για τους εμπνευστές του αποτελεί τμήμα της ευρύτερης μεταρρύθμισης στον τομέα των διοικητικών κυρώσεων για φορολογικές παραβάσεις και αποσκοπεί στην αναλογικότερη επιβολή των κυρώσεων αυτών, σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές της αναλογικότητας και της χρηστής διοίκησης, και στη βελτίωση της εισπραξιμότητάς τους.
Δυστυχώς, όμως, ο «μεταρρυθμιστικός οίστρος» εξαντλείται μόνο στους πρόσθετους φόρους, ενώ στην αιτιολογική έκθεση του νέου νόμου ρητώς εξαιρούνται τα πρόστιμα του ΚΒΣ και του ΚΦΑΣ, μολονότι και σε αυτά εφαρμόζεται από τα δικαστήρια η αρχή της αναδρομικής εφαρμογής της ηπιότερης κύρωσης.
Στη χώρα μας, ακόμη και σήμερα, έπειτα από οκτώ έτη καταστρεπτικής ύφεσης και μνημονιακών επιταγών, αδυνατούμε να θεσπίσουμε ένα δίκαιο, σταθερό και λειτουργικό φορολογικό σύστημα. Και τούτο διότι λησμονούμε ότι όλα τα φορολογικά συστήματα στον κόσμο στηρίζονται σε έξι βασικές αρχές. Στην αρχή της φοροδοτικής ικανότητας, της ανταποδοτικότητας του φόρου, της κοστοστρέφειας, της σταθερότητας, της αναλογικότητας των κυρώσεων και του αποτελεσματικού δικαστικού ελέγχου.
Ας ελπίσουμε ότι το 2018 κάτι θα αλλάξει. Καλή χρονιά!