Του Γιώργου Λαμπίρη
Εξαιρείται των όσων ισχύουν για τη συγκέντρωση κεφαλαίου, το ποσό που αντιστοιχεί στη διαφορά της τιμής έκδοσης και της ονομαστικής αξίας μιας μετοχής, σε κάποια επιχείρηση, όταν δηλαδή πραγματοποιείται έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο και επομένως σε αυτή την περίπτωση δεν φορολογείται. Το γεγονός επικύρωσε με τη σειρά της και η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων με εγκύκλιό της (ΠΟΛ 1238/2018), σε συνέχεια απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Η συγκεκριμένη απόφαση με αριθμό 1774/2018 του Συμβουλίου της Επικρατείας, επιβεβαίωσε ουστιαστικά την παλαιότερη σχετική απόφαση του ανωτάτου δικαστηρίου, 3015/2009, αφετέρου να ακυρώσει τα όσα ορίζει το άρθρο 18 παρ. 1 περίπτωση γ’ του νόμου ν. 1676/1986, περί συγκέντρωσης κεφαλαίου.
Σημειώνεται ότι από 1/1/2019, η διαφορά ανάμεσα στην ονομαστική αξία και στην τιμή έκδοσης (υπέρ το άρτιο) μπορεί ταυτόχρονα να κεφαλαιοποιηθεί, αλλά και να συμψηφισθεί με την απόσβεση ζημιών της εταιρείας. Η συγκεκριμένη ρύθμιση τίθεται σε ισχύ βοηθητικά, και εφόσον η εταιρεία δεν διαθέτει αποθεματικά ή άλλα κονδύλια που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν.
Τι όριζε ο προϋπάρχων νόμος
Στο νόμο αυτό θυμίζουμε ότι αναφερόταν πως η αύξηση του ενεργητικού για εμπορικές εταιρείες και κοινοπραξίες επιτηδευματιών, συνεταιριστικές οργανώσεις κάθε βαθμού, οποιασδήποτε άλλης εταιρείας, νομικού προσώπου, ένωσης προσώπων ή κοινωνίας, εφ’ όσον σκοπός που επιδιώκουν τα πρόσωπα αυτά είναι κερδοσκοπικός, καθώς και υποκαταστήματος ξένης εταιρείας, αποτελούν συγκέντρωση κεφαλαίων και υπάγονται σε φόρο.
Η προϋπάρχουσα νομοθετική διάταξη που έρχεται να αναιρέσει η απόφαση του ΣτΕ, αφορούσε τις παραπάνω περιπτώσεις εταιρειών, σε περιπτώσεις αύξησης ενεργητικού, η οποία πραγματοποιείται με εισφορά περιουσιακών στοιχείων οποιουδήποτε είδους, όχι για συμμετοχή στο εταιρικό κεφάλαιο ή την εταιρική περιουσία, αλλά για χορήγηση δικαιωμάτων ίδιας φύσης με εκείνα που έχουν οι εταίροι, όπως το δικαίωμα ψήφου ή το δικαίωμα συμμετοχής στα κέρδη ή στο προϊόν της εκκαθάρισης.
Δεν υφίσταται φορολογική υποχρέωση για την έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο
Στο εξής, αυτό που προκύπτει από την απόφαση του ΣτΕ είναι ότι η φορολογική υποχρέωση τίθεται σε ισχύ απο τη στιγμή της καταβολής περουσιακών στοιχείων, μόνο για την ονομαστική αξία των μετοχών. Σε ό,τι αφορά τη διαφορά υπέρ το άρτιο, η υποχρέωση πληρωμής φόρου αρχίζει να ισχύει από τη στιγμή που κεφαλαιοποιείται η συγκεκριμένη διαφορά.