«Μικρά Κατάστιχα» από την Ιστορία της Λογιστικής, της Φορολογίας & του Εμπορίου.
Κωνσταντίνος Ιωαν. Νιφορόπουλος
Ορκωτός Ελεγκτής – Λογιστής
1) Η φορολογία της εποχής και τα πρώτα «Λογιστικά Γραφεία» στην Ελλάδα (1920) .
Η ιστορία της σύγχρονης ελληνικής φορολογικής πολιτικής αρχίζει ουσιαστικά το 1919 και βασίστηκε σε τρεις νόμους:
α) περί φορολογίας των καθαρών εισοδημάτων, (νόμος 1640 – ΕτΚ αρ. 4 – 9/1/1919 ) )
β) περί φορολογίας των κληρονομιών, δωρεών προικών και κερδών λαχείων (νόμος 1641 – ΕτΚ αρ. 4 – 9/1/1919).
γ) περί φορολογίας της αυτομάτου υπερτιμήσεως της ακίνητου ιδιοκτησίας, (νόμος 1642- ΕτΚ αρ. 12 – 19/1/1919 ).
Tα εισοδήματα κατατάσσονταν σε επτά φορολογητέες κατηγορίες : Α΄ εξ οικοδομών, Β΄ εκ γαιών, Γ΄ εκ κινητών αξίων, Δ΄ εξ εμπορικών και βιομηχανικών επιχειρήσεων, Ε΄ εκ γεωργικών επιχειρήσεων, ΣΤ΄ εκ μισθωτών υπηρεσιών , Ζ΄ εκ υπηρεσιών ελευθέριων επαγγελματιών .
Ανά πηγή ο συντελεστής φορολογίας είχε ως εξής : Α΄ = 12%, Β΄ = 10% , Γ΄ = 8%, Δ΄ = 6%, Ε΄ = 6%, ΣΤ΄ = 4%, Ζ΄ = 4% .
Σε δεύτερη φάση όλα τα έσοδα από κάθε κατηγορία αθροίζονταν και φορολογούνταν με προοδευτικό φορολογικό συντελεστή ( « Συνθετικός συμπληρωματικός φόρος επί της συνολικής καθαράς προσόδου » ).
Η κλίμακα του «Συνθετικού συμπληρωματικού φόρου» το έτος 1933 είχε ως εξής :
[ Σημειώνεται ότι η εφημερίδα την εποχή εκείνη, ετιμάτο 10 λεπτά ]
Πρώτη φορά αναγνωρίζονται επίσημα ιδιωτικά «Λογιστικά Γραφεία», ως «γραφεία συντάξεως φορολογικών δηλώσεων», με το Ν. 1944/1920 [ Μεταξύ των «αδειούχων» ήταν Δικηγόροι και Ιερείς ]
Αμοιβές Σύνταξη φορολογικής δήλωσης: Αμοιβή 1 δραχμή και εφόσον το φορολογητέο εισόδημα του φορολογούμενου υπερβαίνει τις 10.000 δραχμές, η αμοιβή θα αυξάνεται κατά 1 δραχμή ανά 10.000, μη δυνάμενη να υπερβεί τις 50 δραχμές.
Σημειώνεται ότι η εφημερίδα την εποχή εκείνη, ετιμάτο 10 ή 15 λεπτά. Άρα χρησιμοποιώντας την αναλογία της αξίας της εφημερίδας (1,5 ευρώ σήμερα), μπορούμε να πούμε ότι η αξία της 1 δραχμής τότε, σήμερα είναι: 10-15 ευρώ (περίπου).
[ Δείτε αναλυτικά το άρθρο : Τα πρώτα «Λογιστικά Γραφεία» στην Ελλάδα (1920). [Δικηγόροι και Ιερείς μεταξύ των «αδειούχων» Κατηγορίες γραφείων και δικαιούχοι «εξασκήσεως του επαγγέλματος», κ.λπ ]
2) Οδηγίες για την συμπλήρωση της Φορολογικής Δήλωσης « Συνολικής Καθαράς Προσόδου» ( Σημερινό έντυπο Ε1 ) .
[ Τεκμήρια – Αφορολόγητα – Προστατευόμενα μέλη – Δόσεις ].
ΟΔΗΓΙΑΙ ΔΙΑ ΤΗΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΙΝ ΤΗΣ ΔΗΛΩΣΕΩΣ
2. Ως φορολογητέα θεωρείται η πρόοδος του προηγούμενου οίκον. έτους, το τέστι δια το 1932-33 τοιαύτη πρόσοδος θα είναι η από 1 Απριλίου 1931 μέχρι 31 Μαρτίου 1932.
3. Ο προσδιορισμός της φορολογητέας συνολ. προσόδου γίνεται κατά δυο τρόπους :
α΄) Προσδιορίζεται η πραγματική συνολική πρόσοδος
β΄) Προσδιορίζεται η τεκμαρτή συνολική πρόσοδος
Φορολογείται δε εκ η των δυο αυτών προσόδων ή μεγαλύτερα ως ακολούθως :
4. Φορολογία επί τη βάσει της πραγματικής καθαράς προσόδου
Αυτή εφαρμόζεται μόνον οσάκις η πραγματική καθαρά πρόσοδος, ως εξάγεται εκ των ακολούθων στοιχείων, είνε ανωτέρα της επί τη βάση των τεκμηρίων προκυπτούσης.
Εν τη δηλώσει θ’ αναγραφή διακεκριμμένως πάσα πρόσοδος του φορολογουμένου έτι δε και οι πραγματοποιηθείσαι εν τη αλλοδαπή .
Επίσης θα περιλάβη και όσας προσόδους ειδικαί διατάξεις καθορίζουσι, δια την φορολογίαν του συνθετικού, τεκμαρτώς π.χ πρόσοδον υποκειμένων είς τέλος επιτηδεύματος καθώς και την καθαράν πρόσοδον εκ σταφίδος, ελαίων, καπνού και δασικών προϊόντων.
Η συνολική καθαρά πρόσοδος της συζύγου προστίθεται εις την του συζύγου όστις φορολογείται δια το άθροισμα αμφοτέρων.
Εκ της ως άνω προκυπτούσης προσόδου αφαιρούνται δραχμαί 3600 δι΄ έκαστον των εις βάρος του φορολογουμένου συνοικούντων προσώπων.
Τοιαύτα πρόσωπα κατά νόμον είναι η σύζυγος εν πάση περιπτώσει εκ δε λοιπων μήτηρ, ο πατήρ, αι άγαμοι θυγατέρες και αδελφαί, τα ανήλικα ή ανίκανα προς εργασίαν τέκνα και οι ανήλικοι αδελφοί αμφοτέρων των συζύγων, πάντες ούτοι, εκτός της συζύγου, μόνον εφ’ όσον ουδεμίαν έχουσιν ιδίαν πρόσοδον.
Ο επί της υπολοίπου δε φορολογητέας συνολικής προσόδου συνθετικός φόρος υπολογίζεται συμφώνως προς την κλίμακα της 3ης σελίδος. [ Βλέπε ανωτέρω ( παρ. 1 ) ]
5. Φορολογία επί τη βάσει της τεκμαιρομένης συνολικής προσόδου (Τεκμήρια!!)
Εάν τα ανωτέρω εισοδήματα του φορολογουμένου είναι κατώτερα της προκυπτούσης προσόδου επί τη βάσει τεκμηρίων, τότε ο φορολογούμενος θα δηλώση την ούτω προκύπτουσαν πρόσοδον.
α΄) Το ενοίκιον της κατοικίας του φορολογουμένου
β΄) Τα τυχόν χρησιμοποιούμενα υπ’ αυτού αυτοκίνητα, μηχανοκίνητοι άκατοι ή θαλαμηγοί
Προς υπολογισμόν του τεκμηρίου των ενοικίων αθροίζονται τα υπό του φορολογουμένου καταβαλλόμενα ενοίκια άπασων των κατοικιών, επαύλεων, παραρτημάτων ( γκαράζ, σταύλων, κλπ ) ή άλλων διαμερισμάτων κειμένων εν τη αυτή πόλει ή εις διαφόρους τοιαύτας. Επί ιδιοκατοικουμένων κατά τους κανόνες της φορολογίας οικοδομών.
Το άθροισμα των κατά τα ανωτέρω ενοικίων χρησιμεύει εις βάσεις δια τον υπολογισμών της φορολογητέας συνολικής καθαράς προσόδου εξευρισκομένης ως ακολούθως :
|
Επί αθροίσματος ετησίων ενοικίων |
ΦΟΡΟΛΟΓΗΤΕΑ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΠΡΟΣΟΔΟΣ |
||
|
Επί οικοδομών υπό Ενοικιοστάσιον |
Επί οικοδομών υπό ελευθέραν μίσθωσιν ή ιδιοκατοικουμένων |
||
|
Μέχρις 120.000 |
το πενταπλάσιον |
|
το τριπλάσιον |
|
Από 120.001-150.000 |
το πενταπλάσιον |
|
το τετραπλάσιον |
|
Από 150.001-180.000 |
το πενταπλάσιον |
|
το πενταπλάσιον |
|
Από 180.001-250.000 |
το εξαπλάσιον |
|
το εξαπλάσιον |
|
Από 250.001και άνω |
το επταπλάσιον |
|
το επταπλάσιον |
Επί των είς ξενοδοχεία μετά φαγητού ή οικοτροφεία προς εξεύρεσιν του τεκμαρτού εισοδήματος, το τυχόν μετά τροφής συμπεφωνημένου ενοικίου περιορίζεται εις το ήμισυ τριπλασιαζόμενον είτα προς προσδιορισμόν της φορολογητέας ετήσιας τεκμαρτής καθαράς προσόδου.
Το τεκμαρτόν εισόδημα περιορίζεται κατά είκοσι τοις εκατόν οσάκις ο φορολογούμενος χρησιμοποιεί την κατοικίαν του και προς εξάσκησιν του επαγγέλματος του ( εμπορικής επιχειρήσεως ή ελευθερίου επαγγέλματος ) μη διατηρών δια τον σκοπόν τούτον έτερον γραφείον ή διαμέρισμα εν τη αυτή πόλει.
• Δρχ. 30.000 αν η αξία του αυτοκινήτου είνε κατωτέρα των 100.000 δρχ. και οδηγήται τούτο υπό του φορολογουμένου.
• Δρ. 50.000 δια το αυτής αξίας αυτοκίνητον αν οδηγήται υπό εμμίσθου οδηγού (σοφέρ).
• Δρχ. 50.000 αν η αξία του αυτοκινήτου είναι ανωτέρα των 100.000 δρχ. και αν οδηγήται ταούτο υπό του φορολογουμένου
• Δρχ. 100.000 Δια το αυτής αξίας αυτοκίνητον αν οδηγήται υπό εμμίσθου οδηγού.
Ωσαύτας προστίθεται τεκμαρόμενη πρόσοδος δραχμών 50.000 δι΄έκαστην διατηρούμενην υπό του φορολογουμένου μηχανοκίνητον άκατον δυνάμεως 20 τουλάχιστον πραγματικών ίππων και δραχμαί 100.000 δι΄έκαστην θαλαμηγόν.
Τα τεκμήρια φυσικά και ήταν μαχητά… πότε όμως και σε ποιες περιπτώσεις ;
Η εγκύκλιος του Υπ.Οικονομικών δίνει την απάντηση :
6. Καταβολή του φόρου
Ο φόρος καταβάλλεται εις τέσσαρας δόσεις. Η πρώτη συν τη δηλώσει , η Δευτέρα εντός του Ιουλίου, η Τρίτη εντός του Οκτωβρίου και η τέταρτη εντός του Δεκεμβρίου
( Εφημερίδα « Εμπρός » 15/4/1930 )
3) Φορολογικές Δηλώσεις του Ελευθερίου Βενιζέλου ( Οικον. έτος 1933/1934 ) – Προς τον Οικον. Έφορον Ε’ Αθηνών .
( Πηγή : Μουσείο Μπενάκη ~ Αρχείο Ελευθερίου Βενιζέλου )
α) Δήλωση « Συνολικής Καθαράς Προσόδου» ( Σημερινό έντυπο Ε1 )
β) Δήλωση « Εισοδήματος Οικοδομής » ( Σημερινό έντυπο Ε2 και Πίν. Δ2 του έντυπου Ε1 )
[ Επιβαρύνονταν με : Κύριο φόρο, Αναγ. Δανείου, Δημοτικό, Οδοστρωμάτων, Οδοποιίας, .. ]
γ) Δήλωση « Εισοδημάτων εκ κινητών αξιών Αλλοδαπής Προέλευσης » ( Σημερινό έντυπο Ε1 – Πίν. Δ1 )
4) «GDPR» ( Κανονισμός Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων ) στις Εφορίες εν έτει 1930 .
Ο GDPR (General Data Protection Regulation General Data Protection Regulation )- «Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων» [Κανονισμός (ΕΕ) 2016/679 ΤΟΥ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Απριλίου 2016], αφορά στην διαμόρφωση ενός ενιαίου νομοθετικού πλαισίου για την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αντικαθιστά την προηγούμενη Νομοθεσία «Οδηγία 95/46/ΕΚ». Η (προηγούμενη) Οδηγία είχε ενσωματωθεί στην Ελληνική Νομοθεσία με το Ν. 2472/1997 .
Όμως πολύ νωρίτερα ( το έτος 1930 ) στην Ελλάδα, το Υπουργείο Οικονομικών με σχετική εγκύκλιο προς τις Εφορίες έθετε κανόνες απορρήτου και επέβαλε μέτρα προστασίας των « Προσωπικών Δεδομένων» ( Φορολογικές Δηλώσεις ), όριζε διαδικασίες και υπεύθυνο τήρησης……………
( Εφημερίδα « Σκρίπτ » 17/5/1930 )
Και η πάντα επίκαιρη ανακοίνωση του Υπ.Οικονομικών :
(Εφημερίδα Οικονομικός Ταχυδρόμος 20 Απριλίου 1930)