Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται ο ενεργειακός πόλεμος μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Ρωσίας, ο οποίος ξεκίνησε πριν ακόμη από τον πόλεμο στη Ουκρανία και κλιμακώθηκε το τελευταίο διάστημα με τη δραστική μείωση των προμηθειών φυσικού αερίου από την Gazprom.
Με τις ροές του ρωσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω του Nord Stream να έχουν περιορισθεί στο 20% της δυναμικότητάς του και την Gazprom να ανακοινώνει προ δεκαημέρου τη διακοπή λειτουργίας του αγωγού από τις 31 Αυγούστου έως τις 2 Σεπτεμβρίου για συντήρηση, οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη εκτινάχθηκαν στη στρατόσφαιρα.
Την περασμένη εβδομάδα ξεπέρασαν τα 300 ευρώ η μεγαβατώρα, επίπεδα 14πλάσια από τον μέσο όρο των τιμών των τελευταίων ετών για τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, προκαλώντας παράλληλα αλλεπάλληλα ρεκόρ στις χοντρικές τιμές ρεύματος σε όλη την Ευρώπη. Ακραίο παράδειγμα η Γαλλία, όπου η τιμή των συμβολαίων για παράδοση ρεύματος εκτινάχθηκαν την Παρασκευή πάνω από τα 1.000 ευρώ η μεγαβατώρα. Στην Ελλάδα, η χονδρική τιμή ρεύματος για χθες άγγιξε τα 700 ευρώ, επίπεδο – ρεκόρ που επίσης είναι πολλαπλάσιο σε σχέση με αυτό των προηγούμενων ετών.
Μείωση των τιμών αερίου σήμερα
Η Gazprom ενημέρωσε τη γαλλική ενεργειακή εταιρεία Engie για μείωση των παραδόσεων φυσικού αερίου, αρχής γενομένης από σήμερα, λόγω διαφωνίας μεταξύ των μερών σχετικά με την εφαρμογή ορισμένων συμβάσεων, όπως ανακοίνωσε η γαλλική εταιρεία. Ωστόσο, οι τιμές των συμβολαίων για παράδοση αερίου τον Σεπτέμβριο (TTF) μειώνονται σήμερα κατά 8% στα 252 ευρώ η μεγαβατώρα, συνεχίζοντας τη χθεσινή έντονη αποκλιμάκωσή τους.
Νωρίτερα από τον στόχο η πλήρωση των αποθηκών αερίου
Σύμφωνα με αναλυτές, ένας βασικός λόγος για την αποκλιμάκωση των τιμών είναι η πλήρωση των αποθηκών φυσικού αερίου της ΕΕ πολύ νωρίτερα από τον στόχο. Στοιχεία της Gas Infrastructure Europe έδειξαν ότι το ποσοστό πλήρωσης των αποθηκών είχε φτάσει στο 79,4% στις 17 Αυγούστου έναντι στόχου για κάλυψη του 80% έως τη 1η Νοεμβρίου. Φαίνεται, λοιπόν, ότι η Ευρώπη συνολικά κινήθηκε έντονα τους τελευταίους μήνες και εξασφάλισε προμήθειες από άλλες πηγές, κυρίως με την εισαγωγή φορτίων LNG.
Πράσινο φως για ευρωπαϊκά μέτρα από τον Βορρά
Παράλληλα, οι εξελίξεις στο τελευταίο διάστημα κατέστησαν σαφές, ακόμη και για τις χώρες που ήταν πολέμιες του πλαφόν, ότι η ενεργειακή κρίση ξεφεύγει από κάθε έλεγχο και το κόστος για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις των χωρών της ΕΕ θα είναι ακόμη μεγαλύτερο, αν δεν υπάρξει δραστική απάντηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο που θα βάζει όρια στα ανατιμήσεις και θα προστατεύει όσο είναι δυνατόν τις οικονομίες.
Ετσι, οι συνθήκες ήταν πλέον περισσότερο από ώριμες για να επιχειρηθεί μία κοινή ευρωπαϊκή απάντηση, κατ’ αρχήν με την έκτακτη σύνοδο των υπουργών Ενέργειας στις 9 Σεπτεμβρίου, την οποία συγκάλεσε η τσεχική προεδρία της ΕΕ. Στο ίδιο πλαίσιο, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έκανε χθες λόγο για άμεσες παρεμβάσεις για και για αναθεώρηση του μοντέλου λειτουργίας της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας, το οποίο έφθασε στα όρια του.
Ακόμη και χώρες που ήταν αντίθετες στην επιβολή πλαφόν στις χονδρικές τιμές του φυσικού αερίου και στην αποσύνδεσή τους από τις χονδρικές τιμές του ρεύματος έχουν αλλάξει γραμμή και δίνουν πλέον πράσινο φως για να προχωρήσουν τέτοια μέτρα.
Να σταματήσει η τρέλα ζήτησε ο Αυστριακός πρωθυπουργός
Ο Αυστριακός πρωθυπουργός, Καρλ Νεχάμερ, δήλωσε ότι «πρέπει να σταματήσουμε αυτή την τρέλα που εκτυλίσσεται καθημερινά στις αγορές ενέργειας» και ότι αυτό είναι εφικτό μόνο στο επίπεδο της ΕΕ.
«Η τιμή του ρεύματος πρέπει να πέσει, δεν πρέπει να αφήνουμε καθημερινά τον Πούτιν» να αποφασίζει αντί για τους Ευρωπαίους», πρόσθεσε.
Το θέμα της αποσύνδεσης των τιμών ρεύματος και φυσικού αερίου θα είναι στην ημερήσια διάταξη, διαβεβαίωσε ο Νεχάμερ, λέγοντας ότι έχει συζητήσει αυτό το θέμα με τον Γερμανό ομόλογό του, Ολαφ Σολτς, όπως και με τον Τσέχο ομόλογό του, Πετρ Φιάλα.
Υπέρ της επιβολής πλαφόν το Βέλγιο
Υπέρ της επιβολής πλαφόν στις τιμές του αερίου και του ρεύματος τάχθηκε χθες και η υπουργός Ενέργειας του Βελγίου, Tinne Van der Straeten, η οποία προειδοποίησε ότι σε διαφορετική περίπτωση οι επόμενοι 5-10 χειμώνες στην Ευρώπη θα είναι φοβεροί.
Ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Αlexander De Croo, δήλωσε σήμερα ότι εκτός από τα πλαφόν στις τιμές της ενέργειας θα πρέπει να υπάρξει και ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο, το οποίο θα επιτρέπει την ανάκτηση των υπερκερδών που έχουν ενεργειακές εταιρείες.
«Οταν η αγορά δεν μπορεί να ηρεμήσει, πρέπει να λάβουμε μέτρα για να τη βοηθήσουμε να ηρεμήσει. Δεν υπάρχει απλή λύση. Αλλά δεν μπορούμε να επιτρέψουμε στις αγορές να στραγγίσουν τις οικογένειες και τις επιχειρήσεις μας», πρόσθεσε.
Αλλαγή γραμμής από τη Γερμανία
Πιο σημαντική είναι, βέβαια, η αλλαγή γραμμής και της Γερμανίας στο θέμα του πλαφόν. Σύμφωνα με ιταλικές εφημερίδες, σε μήνυμά του προς τους υπουργούς Ενέργειας της ΕΕ, ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ, σημείωσε ότι το Βερολίνο προτίθεται να εξετάσει την επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου.