Στην πρώτη πεντάδα των ευρωπαϊκών χωρών με τους υψηλότερους συντελεστές ΦΠΑ βρίσκεται η Ελλάδα.
Με βάση τα στοιχεία, μόνο η Ουγγαρία, η Κροατία, η Δανία και η Σουηδία έχουν υψηλότερο ΦΠΑ από την Ελλάδα και όλες είναι χώρες εκτός Ευρωζώνης. Επί της ουσίας, στη ζώνη του ευρώ η Ελλάδα με τη Φινλανδία κρατάνε τα πρωτεία με συντελεστή 24%.
Οι χαμηλότεροι κανονικοί συντελεστές ΦΠΑ είναι στο Λουξεμβούργο (17%), στη Μάλτα (18%) και την Κύπρο, τη Γερμανία και τη Ρουμανία (όλοι στο 19%).
Στην Ελλάδα, πάνω από το 40% των συνολικών φορολογικών εσόδων της προέρχεται από την έμμεση φορολογία (τουλάχιστον 10 μονάδες πάνω από τον μέσο όρο της Ε.Ε.), ενώ η αναλογία ως προς το ΑΕΠ ξεπερνάει το 17%, όταν ο μέσος όρος της Ευρώπης είναι στο 13%. Σε πολλά πεδία –καύσιμα, τρόφιμα, πετρέλαιο θέρμανσης κ.λπ.– η Ελλάδα εφαρμόζει από τους υψηλότερους συντελεστές ΦΠΑ και φόρων κατανάλωσης διεθνώς.
Η τελευταία μελέτη της Κομισιόν για την «τρύπα» στα έσοδα του ΦΠΑ είναι αποκαλυπτική. Αυτό που μετράει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάθε χρόνο είναι τι χάνεται από τα δυνητικά έσοδα ΦΠΑ και ειδικά για την Ελλάδα η εικόνα τα τελευταία χρόνια είναι ίδια. Η χώρα μας χάνει περισσότερα από 5 δισ. ευρώ από ΦΠΑ ετησίως. Και αυτό οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στους υψηλούς συντελεστές ΦΠΑ που επιβάλλονται.
Σημειώνεται ότι εκτός από τον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ, που δεν μπορεί να είναι χαμηλότερος από 15%, τα κράτημέλη μπορούν να εφαρμόζουν έναν ή δύο μειωμένους συντελεστές, όχι χαμηλότερους από 5% σε ορισμένα αγαθά και υπηρεσίες και έναν υπερμειωμένο συντελεστή κάτω του 5%. Ωστόσο, μόνο η Ιρλανδία, η Γαλλία, η Ισπανία, η Ιταλία και το Λουξεμβούργο εφαρμόζουν μειωμένους συντελεστές κάτω του 5%.
Τον τέταρτο υψηλότερο φόρο κατανάλωσης στη βενζίνη πληρώνουν οι Ελληνες καταναλωτές στην Ε.Ε. Σύμφωνα με τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης, το ελάχιστο ύψος που προβλέπεται όσον αφορά τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης στη βενζίνη ανέρχεται στο 0,36 ευρώ/λίτρο. Βέβαια, ελάχιστες χώρες έχουν υιοθετήσει τον κατώτατο συντελεστή ΕΦΚ.
Η Ολλανδία κατέχει την πρώτη θέση και συγκεκριμένα ο φόρος ανέρχεται σε 0,81 ευρώ/λίτρο, ενώ ακολουθούν η Ιταλία, με 0,73 ευρώ/λίτρο και η Φινλανδία με 0,72 ευρώ/λίτρο. Η χώρα μας, όπως προαναφέρθηκε, κατέχει την τέταρτη θέση, καθώς κάθε λίτρο αμόλυβδης βενζίνης επιβαρύνεται με φόρο 0,70 ευρώ/λίτρο.
Στον αντίποδα, ο χαμηλότερος Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης επιβάλλεται στην Ουγγαρία και διαμορφώνεται σε 0,34 ευρώ/λίτρο. Ο επόμενος πιο χαμηλός Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης επιβάλλεται στη Βουλγαρία (0,36 ευρώ/λίτρο), ενώ πίσω της ακολουθούν η Πολωνία και η Ρουμανία, με 0,37 ευρώ/λίτρο.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει ορίσει για τα κράτη-μέλη της ως κατώτατο όριο επιβολής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο ντίζελ το 0,33 ευρώ/λίτρο.
Η Ε.Ε. ορίζει έναν ελαφρώς χαμηλότερο ελάχιστο ειδικό φόρο κατανάλωσης 0,33 ευρώ ανά λίτρο (1,48 δολ. ανά γαλόνι) για το ντίζελ.
Είκοσι πέντε από τις 27 χώρες της Ε.Ε. επιβάλλουν χαμηλότερο ειδικό φόρο κατανάλωσης στο ντίζελ από ό,τι στη βενζίνη. Μετά την αποχώρηση της Μ. Βρετανίας από την Ε.Ε., που κατείχε την πρώτη θέση, τα ηνία έχουν περάσει στην Ιταλία με 0,62 ευρώ/λίτρο, ενώ στη δεύτερη θέση βρίσκεται το Βέλγιο με 0,60 ευρώ/λίτρο.
Η Ελλάδα επιβάλει Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης στο ντίζελ, που ανέρχεται σε 0,41 ευρώ/ λίτρο (13η θέση ανάμεσα στις χώρες-μέλη της Ε.Ε.). Οι χώρες με τον χαμηλότερο Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης στο ντίζελ είναι η Ουγγαρία, με 0,32 ευρώ/ λίτρο (κάτω από το ελάχιστο προβλεπόμενο όριο λόγω της συναλλαγματικής ισοτιμίας), η Βουλγαρία και η Πολωνία, που αμφότερες επιβάλλουν δασμούς της τάξης των 0,33 ευρώ/λίτρο.