H φοροδιαφυγή αποτελεί διαχρονικά ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, την οποία η εκάστοτε κυβέρνηση προσπαθεί να την περιορίσει. Η προσπάθεια αυτή άλλοτε φέρνει αποτελέσματα και άλλοτε όχι.
Τα τελευταία χρόνια η ΑΑΔΕ, κάνοντας χρήση της τεχνολογίας και των νέων εργαλείων που έχει στην διάθεσή επιχειρεί να περιορίσει αυτό το φαινόμενο που αποτελεί μάστιγα και που στερεί από την κοινωνία σημαντικούς πόρους, οι οποίοι θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν, είτε για επενδύσεις, είτε για βελτίωση της ποιότητας των κοινωνικών παροχών.
Το σημαντικότερο ίσως εργαλείο που έχει μπει στην καθημερινότητα επιχειρήσεων και επαγγελματιών είναι τα ηλεκτρονικά βιβλία.
Το myDATA όπως είναι ευρύτατα γνωστό, καταργεί στην πράξη και σταδιακά την χειρόγραφη έκδοση παραστατικών και την αντικαθιστά με την ηλεκτρονική. Τα παραστατικά αυτά στέλνονται σε πραγματικό χρόνο ή έστω με μία μικρή χρονική υστέρηση στην πλατφόρμα της ΑΑΔΕ, η οποία και μπορεί ανά πάσα στιγμή να προχωρήσει σε ηλεκτρονικές διασταυρώσεις.
Tο σύστημα εμπλουτίζεται συνεχώς και στην πλήρη του ανάπτυξή του θα μπορεί να έχει ουσιαστικά και το κυριότερο, άμεσα αποτελέσματα στην διασταύρωση και στην αξιολόγηση των φορολογικών στοιχείων που θα έχει η ΑΑΔΕ στην διάθεσή της.
Το τελευταίο όμως χρονικό διάστημα χρησιμοποιεί και άλλα πολύτιμα εργαλεία, όπως το Appodixi, το ElenxisLive, η επέκταση των POS σε όλη την οικονομική δραστηριότητα και η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με το Taxis.
Όλα τα παραπάνω, καθώς και αυτά που ετοιμάζονται για το επόμενο χρονικό διάστημα, εκτιμάται ότι θα σφίξουν ακόμη περισσότερο τον κλοιό γύρω από όλους εκείνους που επιδιώκουν να αποκρύψουν εισόδημα ή ακόμη χειρότερα να μην αποδώσουν ΦΠΑ, αδίκημα που είναι φοροκλοπή.
Τα κυριότερα χαρακτηριστικά κάποιων από τα εργαλεία που έχει στα χέρια της η ΑΑΔΕ.
Appodixi: Το πιο πρόσφατο είναι η ηλεκτρονική εφαρμογή Appodixi, την οποία έχουν εγκαταστήσει στο κινητό τους περίπου 100.000 φορολογούμενοι και «σκανάρουν» τις αποδείξεις που παίρνουν στις συναλλαγές τους.
Τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα έχουν ξεπεράσει τις προσδοκίες. Δεκαπέντε ημέρες σχεδόν μετά την ενεργοποίηση της νέας ηλεκτρονικής εφαρμογής, η ΑΑΔΕ έχει δεχθεί 24.193 καταγγελίες για «μαϊμού» αποδείξεις και «ύποπτες» συναλλαγές.
Σε καθημερινή βάση, δηλαδή, υποβάλλονται περίπου 1.600 καταγγελίες. Από τις καταγγελίες αυτές οι 12.983 είναι ανώνυμες και 11.210 επώνυμες. Οκτώ στις δέκα καταγγελίες αφορούν αποδείξεις οι οποίες δεν έχουν διαβιβαστεί στα ηλεκτρονικά συστήματα της ΑΑΔΕ ενώ για τις υπόλοιπες έχει αναλάβει δράση ο φοροελεγκτικός μηχανισμός.
Μέσα σε μια εβδομάδα η ΑΑΔΕ «έβαλε» λουκέτο σε δυο βενζινάδικα ύστερα από τις καταγγελίες που δέχθηκε από πολίτες οι οποίοι «σκάναραν» τις αποδείξεις που είχαν πάρει από τα πρατήρια καυσίμων. Και στις δυο περιπτώσεις διαπιστώθηκε ότι τα βενζινάδικα είχαν παραποιήσει τα στοιχεία των αποδείξεων που διαβίβαζαν στην πλατφόρμα myDATA.
ElenxisLive: Με τη βοήθεια της νέας ηλεκτρονικής εφαρμογής «ElenxisLive» και μέσω των tablet οι ελεγκτές της ΑΑΔΕ την ώρα που θα διενεργούν το φορολογικό έλεγχο θα έχουν τη δυνατότητα να βλέπουν το οικονομικό προφίλ και το «φορολογικό παρελθόν» του επαγγελματία ή της επιχείρησης, α προχωρούν επί τόπου και με ταχείς διαδικασίες σε διασταυρώσεις στοιχείων, να ελέγχουν τη γνησιότητα ή μη των αποδείξεων από τις ταμειακές μηχανές, να εκδίδουν φύλλα και αναφορές για τα αποτελέσματα του ελέγχου.
Με βάση το σχεδιασμό οι επιτόπιοι έλεγχοι με tablets θα επεκταθούν σταδιακά σε όλες τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της εμπορίας και της διάθεσης καυσίμων
Μέσω της πλατφόρμας ElenxisLive, οι ελεγκτές της ΑΑΔΕ θα μπορούν σε πραγματικό χρόνο να διαπιστώνουν και να πιστοποιούν παραβάσεις.
Διασύνδεση ταμειακών μηχανών: Επέκταση της υποχρεωτικής εγκατάστασης των συσκευών ηλεκτρονικών χρεώσεων POS σχεδόν σε όλους του κλάδους ελευθέρων επαγγελματιών και επιχειρήσεων. Σημειώνεται ότι σήμερα δεν είναι υποχρεωτικό να διαθέτουν POS δεκάδες επαγγελματικοί χώροι όπως για παράδειγμα γυμναστήρια, φροντιστήρια, χώροι στάθμευσης αυτοκινήτων, κινηματογράφοι, θέατρα, ενοικιάσεις οχημάτων που δεν έχουν υποχρέωση να διαθέτουν και ταμειακή μηχανή. Επίσης δεν υπάρχει υποχρέωση εγκατάστασης POS στα περίπτερα ή τα ταξί. Βέβαια αξίζει να σημειωθεί ότι πολλοί επαγγελματίες διαθέτουν POS για τις συναλλαγές με τους πελάτες τους. Παράλληλα προβλέπεται η Οnline διασύνδεση των ταμειακών με τα POS από τις αρχές του 2023. Με το νέο σύστημα οι φορολογικές αρχές θα έχουν πλήρη εικόνα για το ύψος και το χρόνο έκδοσης των αποδείξεων λιανικής πώλησης και τον τρόπο πληρωμής από το πελάτη και έτσι θα μπορούν να εντοπίζουν κρούσματα απόκρυψης εισοδήματος και κλοπής ΦΠΑ από όσους δεν εκδίδουν απόδειξη. Από τους ελέγχους που διενεργεί ο ελεγκτικός μηχανισμός έχει διαπιστωθεί ότι πολλές επιχειρήσεις στις συναλλαγές που έχουν με πελάτες τους με πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες δεν εκδίδουν την απόδειξη λιανικής.
Ενώ δηλαδή το POS δέχεται τη συναλλαγή ο καταστηματάρχης είτε δεν κόβει καθόλου απόδειξη είτε εκδίδει απόδειξη αλλά με ένα μικρό ποσό. Από το νέο έτος, ταμειακές μηχανές και POS θα είναι «σάρκα μία» με πλήρη καταγραφή όλων των δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, με δυνατότητα άμεσης διασταύρωσης από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς.
Το νέο σύστημα λέγεται «διασύνδεση συστημάτων έκδοσης στοιχείων λιανικής πώλησης και τερματικών αποδοχής καρτών πληρωμών (EFT POS)». Με το σύστημα αυτό, τα τερματικά αποδοχής καρτών πληρωμών (EFT POS), δεν θα επιτρέπεται να λειτουργούν αυτόνομα για χρεωστικές συναλλαγές. Δηλαδή για πληρωμές με κάρτα, δεν θα επιτρέπεται να εισάγεται με πληκτρολόγηση στο POS το ποσό πληρωμής. Το ποσό θα βγαίνει από την ταμειακή μηχανή. Ο έλεγχος αυτός θα μπορεί να γίνεται σε 5 βήματα:
Κατασχέσεις: Το έσχατο «όπλο» για την ΑΑΔΕ, ώστε να πείσει εκείνους που μπορούν να εξοφλήσουν τις οφειλές τους και δεν το κάνουν, είναι οι κατασχέσεις και οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί. Το μέτρο των πλειστηριασμών θα επεκταθεί τους επόμενους μήνες σε μια προσπάθεια να οδηγηθούν οι φορολογούμενοι στο ταμείο για κλείσιμο των ανοιχτών τους λογαριασμών. Στο στόχαστρο βρίσκονται κυρίως οι μεγαλοοφειλέτες ενώ στο σφυρί βγαίνουν ακίνητα όλων των κατηγοριών. Από κατοικίες, αποθήκες, επαγγελματικά κτίρια, καταστήματα, οικόπεδα μέχρι αγροτεμάχια.