Άρθρα – Μικροί αποσταγματοποιοί: Είναι επιχειρηματίες και δεν το γνωρίζουν

Γιώργος Κακουλίδης
Λογιστής-Φοροτεχνικός

Ο λόγος οι μικροί αποσταγματοποιοί (διήμεροι). Ως γνωστό η μέχρι πρότινος λειτουργεία, των μικρών αποσταγματοποιών (διήμεροι) λειτουργούσαν βάση των διατάξεων του Ν. 2969/2001. Το καθεστώς κάτω από το οποίο λειτουργούσαν ΔΕΝ ήταν ξεκάθαρο, από την άποψη, αν οι αποσταγματοποιοί ασκούν επάγγελμα ή ήταν ερασιτεχνική εργασία χωρίς καμία φορολογική υποχρέωση, παρά μόνο προς το τελωνείο.

Οι μικροί αποσταγματοποιοί (διήμεροι) αποστάζουν συνήθως δικά τους στέμφυλα για την παραγωγή τσίπουρου, τσικουδιάς, αλλά και τρίτων παραδείγματος χάρι συγχωριανών τους ή και άλλων του ίδιου Δήμου.

«3. Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου ως «επιχειρηματική συναλλαγή» θεωρείται κάθε μεμονωμένη πράξη με την οποία πραγματοποιείται συναλλαγή ή και η συστηματική διενέργεια πράξεων στην οικονομική αγορά με σκοπό την επίτευξη κέρδους. Κάθε τρεις ομοειδείς συναλλαγές που λαμβάνουν χώρα εντός ενός εξαμήνου θεωρούνται συστηματική διενέργεια πράξεων. Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου δεν εφαρμόζεται για τους τίτλους του άρθρου 42 που αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε οργανωμένη ή μη αγορά ή πολυμερή μηχανισμό διαπραγμάτευσης, συμπεριλαμβανομένης και της Εναλλακτικής Αγοράς του Χρηματιστηρίου Αθηνών, ή για τα ομόλογα που εκδίδονται από εισηγμένες εταιρείες, καθώς και για τα κρατικά ομόλογα. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών μπορεί να προβλέπεται η εφαρμογή του προηγούμενου εδαφίου και σε κάθε άλλη ρυθμιζόμενη αγορά ή άλλους τίτλους. Σε περίπτωση συναλλαγών που αφορούν ακίνητα, η περίοδος του δεύτερου εδαφίου είναι δύο (2) έτη. Δεν λαμβάνεται υπόψη κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα, η πράξη πώλησης περιουσιακού στοιχείου από φυσικό πρόσωπο, το οποίο έχει αποκτηθεί αιτία κληρονομιάς ή με χαριστική αιτία από συγγενείς μέχρι δεύτερου βαθμού ή έχει διακρατηθεί για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των πέντε (5) ετών.»

Από την ανάγνωση του παραπάνω άρθρου γίνεται ξεκάθαρο ότι αν ένας αποσταγματοποιός πραγματοποιήσει τρεις αποστάξεις για λογαριασμό τρίτων, κατά την διάρκεια της ίδιας «αποσταγματοποιητικής» περιόδου, που συνήθως είναι δύο (2) μήνες τότε αυτό θεωρείται «επιχειρηματική συναλλαγή» δηλαδή ότι ασκεί επάγγελμα και πλέον έχει να κάνει εκτός από το τελωνείο και με την εφορία. Βέβαια, η παραπάνω παράγραφος αναφέρεται ότι θεωρείται ως «επιχειρηματική συναλλαγή» όταν αυτό γίνεται με σκοπό την επίτευξη κέρδους. Σύμφωνα λοιπόν με τα παραπάνω, αν κάποιος μικρός αποσταγματοποιός (διήμερος) νομίζει ότι μπορεί να αποδείξει στις αρμόδιες φορολογικές αρχές ότι ναι μεν αποστάζει στέμφυλα τρίτων άλλα χωρίς την επίτευξη ιδίου όφελος (κέρδος) τότε έχει καλώς. Αυτό όμως όλοι αντιλαμβανόμαστε είναι όχι απλά δύσκολο άλλα ακατόρθωτο.

«8.α) Κατά παρέκκλιση των διατάξεων της παρ. 1α) του άρθρου 39 του Ν. 4308/2014 (Α΄ 251) καθώς και κάθε άλλης διάταξης που ρυθμίζει κατά διάφορο τρόπο την έκδοση λογιστικών στοιχείων και την τήρηση λογιστικών αρχείων, η διάθεση του παραγόμενου έτοιμου προϊόντος απόσταξης από τα δικαιούχα παραγωγής πρόσωπα της παραγράφου 1 της παρούσας περίπτωσης πραγματοποιείται με την έκδοση λογιστικών στοιχείων, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στις σχετικές διατάξεις του Ν. 4308/2014. Τα ως άνω αναφερόμενα πρόσωπα, έχουν υποχρέωση τήρησης και ενημέρωσης λογιστικών αρχείων. Για τη διακίνηση του ως άνω προϊόντος απόσταξης, εκδίδεται σχετικό παραστατικό κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στις διατάξεις της παρ. 8 του άρθρου 5 του Ν. 4308/2014, το οποίο συνοδεύει το προϊόν μέχρι τον τελικό προορισμό του. Δεν απαιτείται έκδοση παραστατικού διακίνησης, εφόσον εκδίδεται άμεσα λογιστικό στοιχείο αξίας.»
β) Από τις διατάξεις της υποπαραγράφου α΄ της παρούσας εξαιρούνται τα δικαιούχα παραγωγής φυσικά πρόσωπα, τα οποία παράγουν το προϊόν αυτό, μέχρι το ανώτατο όριο των 120 κιλών ανά αποστακτική περίοδο και ανά πρόσωπο, αποκλειστικά για κατανάλωση από τα ίδια, τα μέλη της οικογενείας τους ή τους προσκεκλημένους τους, απαγορευομένης της εμπορίας. Σε περίπτωση διακίνησης του ως άνω προϊόντος από τα πρόσωπα αυτά ή για λογαριασμό τους, αυτό συνοδεύεται από αντίγραφο της αδείας απόσταξης καθώς και του αποδεικτικού είσπραξης των φορολογικών επιβαρύνσεων.
γ) Το εν λόγω προϊόν διατίθεται χύμα, χωρίς οποιασδήποτε μορφής τυποποίηση, σε δοχεία από γυαλί ή και άλλο κατάλληλο υλικό σύμφωνα με τους σχετικούς όρους χρήσης που προβλέπονται στην ισχύουσα ενωσιακή και εθνική νομοθεσία όσον αφορά τη μετανάστευση στα αλκοολούχα ποτά.»

2. Στην παρ. 1 του άρθρου 11 του Ν. 2969/2001 προστίθεται περίπτωση ζ΄ ως εξής:

«ζ) Οι μικροί αποσταγματοποιοί (διήμεροι) οι οποίοι διαθέτουν ή διακινούν το προϊόν τους χωρίς τα προβλεπόμενα λογιστικά στοιχεία ή συνοδευτικά παραστατικά, κατά περίπτωση καθώς και οι μικροί αποσταγματοποιοί, οι οποίοι δεν τηρούν λογιστικά αρχεία, κατά παράβαση των διατάξεων των υποπαραγράφων α΄ και β΄ της παραγράφου Ε8 του άρθρου 7.»

Δηλαδή, όταν ένας μικρός αποσταγματοποιός (διήμερος) αν αποστάζει δικά του στέμφυλα και το παραγόμενο τσίπουρο είναι μέχρι 120 λίτρα τότε ΔΕΝ θεωρείται «επιχειρηματίας» και δεν έχει να κάνει τίποτα με την εφορία.

Στο σημείο αυτό υπάρχει τεχνικό πρόβλημα, όσο αναφορά την άδεια απόσταξης από το τελωνείο. Ο μαθηματικός τύπος που εφαρμόζει το τελωνείο είναι

Σταφύλια Χ 35% = Στέμφυλα

Στέμφυλα Χ 18% = Φορολογική Βάση

Φορολογική Βάση Χ 0,59€ = Ειδικός Φόρος Απόσταξης

Η Φορολογική Βάση ισούται με την Παραχθείσα Ποσότητα

Παράδειγμα

Παραγωγός έχει 1850 κιλά σταφύλια. Συνεπώς, σύμφωνα με τον μαθηματικό τύπο που εφαρμόζει το τελωνείο (όπως αυτός παρατίθεται παραπάνω) το αποτέλεσμα είναι

1850 κιλά σταφύλια Χ 35% = 647,5 στέμφυλα

Ο συγκεκριμένος παραγωγός του παραδείγματος την μικρότερη άδεια που μπορεί να λάβει από το τελωνείο για να αποστάξει είναι 24 ώρες.
   
Επιπλέον θα πρέπει εκτός των παραπάνω να προστεθεί και τα όσα ορίζει η διευκρινιστική εγκύκλιος ΠΟΛ.1101/2018 σχετικά με τα εκδιδόμενα στοιχεία

«1. Για τις πωλήσεις οίνου ή αποσταγμάτων (τσίπουρου, τσικουδιάς) σε χύμα μορφή σε ιδιώτες, εκδίδονται στοιχεία λιανικής πώλησης στα οποία, εκτός από τις ενδείξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 12 του Ν.4308/2014 (Α΄ 251) , αναγράφονται υποχρεωτικά η ποσότητα και το είδος των παραδιδόμενων αγαθών.
Η υποχρέωση της παραγράφου αυτής είναι καθολική και καταλαμβάνει τις πωλήσεις των υπόψη αγαθών που πραγματοποιούνται από καταστήματα λιανικής πώλησης, όπως ενδεικτικά κάβες, καταστήματα εστίασης και λοιπά καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένων των πωλήσεων που πραγματοποιούνται λιανικώς από τους αγρότες του κανονικού ή του ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α..
2. Τα στοιχεία λιανικής πώλησης οίνου ή αποσταγμάτων (τσίπουρου, τσικουδιάς) σε χύμα μορφή εκδίδονται υποχρεωτικά με τη χρήση φορολογικού ηλεκτρονικού μηχανισμού (Φ.Η.Μ.), κατά τα οριζόμενα στην παράγραφο 8 του άρθρου 12 του Ν.4308/2014.
3. Δεν ισχύουν οι απαλλαγές από τη χρήση Φ.Η.Μ. που προβλέπονται με τις διατάξεις της Απόφασης Γ.Γ.Δ.Ε. ΠΟΛ.1002/31.12.2014 της περίπτωσης δ΄ της παραγράφου 4 και της περίπτωσης β΄ της παραγράφου 5 του άρθρου 1, για τις υπόψη συναλλαγές.
4. Ειδικά για τις πωλήσεις των υπόψη αγαθών από τους αγρότες του ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α., τα σχετικά στοιχεία λιανικής πώλησης δύναται να εκδίδονται χωρίς τη χρήση Φ.Η.Μ..»
 
Συνδυάζοντας, όλα τα παραπάνω και για την πληρέστερη (όσο αυτό μπορεί να είναι εφικτό) παραθέτουμε  παρακάτω τον πίνακα ανάλογα με το «φορολογικό» είδος του προσώπου και τις υποχρεώσεις που ενδεχομένως έχει όσο αναφορά την τήρηση βιβλίων και την έκδοση στοιχείων.

*Εφόσον πραγματοποιεί αποστάξεις σταφυλιών παραγωγής τρίτων τότε τηρεί βιβλία. Αντίθετα, αν πραγματοποιεί αποστάξεις σταφυλιών ιδίας παραγωγής και έχει άδεια άσκησης υπαίθριου στάσιμου ή πλανόδιου εμπορίου και δεν έχει υπερβεί τα όρια (ΠΟΛ.1010/2018) δεν είναι υποχρεωμένος σε τήρηση βιβλίων.