Άρθρα – Φόρος διαμονής σε ξενοδοχειακά καταλύματα

Γενικά

Ο φόρος διαμονής ή φόρος πόλης είναι ένας ειδικός τουριστικός φόρος, ο οποίος έχει ως κύριο χαρακτηριστικό την σύνδεση του με τις διανυκτερεύσεις σε καταλύματα. Η υιοθέτηση του φόρου διαμονής παρατηρείται στην Ευρώπη από τις αρχές του 20ου αιώνα, όποτε και δημιουργήθηκε σχετική νομοθεσία για τις τουριστικές πόλεις της Γαλλίας. Πλέον η εφαρμογή του επεκτάθηκε και υιοθετήθηκε από πολλές ευρωπαϊκές χώρες, με εφαρμογή σε διάφορες γεωγραφικές περιοχές. Το ύψος του φόρου διαφοροποιείται ανάλογα με τη γεωγραφική θέση και την κατηγορία του καταλύματος, τον αριθμό διανυκτερεύσεων και την ηλικία των επισκεπτών.

Σημείωση:
Διαβάστε την μελέτη «Διερεύνηση των επιπτώσεων του φόρου διαμονής στον ξενοδοχειακό κλάδο στην Ελλάδα», που εκπόνησε η Grant Thornton για λογαριασμό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, αναφορικά με τις συνέπειες της επιβολής από 1.1.2018, του φόρου διαμονής στα τουριστικά καταλύματα της χώρας.

Νομοθετικό Πλαίσιο

Με τις διατάξεις του άρθρου 53 του Ν.4389/2016 παρ.1, όπως ισχύει με την τροποποίησή του από το άρθρο 72 του ν. 4472/2017 και με το Ν.4514/2018 άρθρο 120, επιβάλλεται υπέρ του Δημοσίου φόρος διαμονής ανά ημερήσια χρήση και ανά δωμάτιο ή διαμέρισμα σε κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα της υποπερ. αα της περ. α. της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 4276/2014 (155 Α΄) και ενοικιαζόμενα επιπλωμένα δωμάτια-διαμερίσματα της υποπερ. γγ΄ της περ. β΄ της παρ. 2 του ίδιου ως άνω άρθρου και νόμου, ο οποίος βαρύνει τον διαμένοντα που έκανε χρήση αυτών.

Ειδικότερα επιβάλλεται σε:  

α. Σε κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα της υποπερίπτωσης αα΄ της περίπτωσης α΄ της παρ. 2 του άρθρου 1 του Ν.4276/2014 (Α΄ 155), ως ακολούθως:

β. σε ενοικιαζόμενα επιπλωμένα δωμάτια – διαμερίσματα της υποπερίπτωσης γγ΄ της περίπτωσης β΄ της παρ. 2 του άρθρου 1 του Ν.4276/2014, 0,50 ευρώ.

Σημείωση:
• Περιλαμβάνονται τα ενοικιαζόμενα επιπλωμένα δωμάτια – διαμερίσματα που διαθέτουν χώρους διανυκτέρευσης σε δωμάτια ή και σε διαμερίσματα ενός ή δύο ή περισσότερων χώρων με λουτρό.

Ο φόρος αυτός επιβάλλεται από τις ως άνω επιχειρήσεις με την έκδοση «ειδικού στοιχείου απόδειξης είσπραξης φόρου διαμονής», το οποίο εκδίδεται πάντοτε προς τον χρήστη του δωματίου ή του διαμερίσματος, μετά την διαμονή του σε αυτό και πριν την αναχώρηση του.

Ο φόρος αποδίδεται από τις ως άνω επιχειρήσεις στη φορολογική διοίκηση με μηνιαίες δηλώσεις, οι οποίες υποβάλλονται μέχρι την τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα από αυτόν της έκδοσης του «ειδικού στοιχείου απόδειξης είσπραξης φόρου διαμονής». (Βλέπε ανάλυση)

Το ειδικό στοιχείο – απόδειξη είσπραξης φόρου διαμονής δεν επιβαρύνεται με Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.). [παρ. 2 άρθρου 53 ν. 4389/2016, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 120 του ν. 4514/2018 (Α’ 14)]

Ο Φόρος διαμονής δεν επιβάλλεται σε περίπτωση δωρεάν παροχής υπηρεσιών διαμονής από τις ανωτέρω επιχειρήσεις.

Οι ανωτέρω διατάξεις ισχύουν από την 1.1.2018 για τα ειδικά στοιχεία – αποδείξεις είσπραξης φόρου διαμονής που εκδίδονται από την ημερομηνία αυτή και μετά.

Φόρος Διαμονής στην Ελλάδα και στους ανταγωνιστές της (Μελέτη Ξ.Ε.Ε)

Ποια καταλύματα δεν θα επιβαρύνονται με Φόρο Διαμονής

• Οργανωμένες τουριστικές κατασκηνώσεις (camping): Οι οργανωμένες τουριστικές κατασκηνώσεις είναι κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα, υπαίθρια, με ή χωρίς οικίσκους, στα οποία παρέχεται η δυνατότητα διαμονής, εστίασης και αναψυχής τουριστών που διαθέτουν ή όχι ίδια κατασκηνωτικά και μεταφορικά μέσα, όπως συρόμενα ή αυτοκινούμενα τροχόσπιτα, ρυμουλκούμενα ή ημιρυμουλκούμενα τροχόσπιτα, σκηνές, τροχοσκηνές ή σκηνές επί της οροφής οχημάτων, τουριστικά λεωφορεία διαμορφωμένα με κοιτώνες (hotel bus) και τουριστικά λεωφορεία με συρόμενα οχήματα διαμορφωμένα με κοιτώνες (rotel hotel).
Για την ίδρυση και λειτουργία των οργανωμένων τουριστικών κατασκηνώσεων εκδίδεται εντός τριών μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος σχετική απόφαση του Υπουργού Τουρισμού καθορίζοντας τις τεχνικές και λειτουργικές προδιαγραφές αυτών.

• Ξενώνες φιλοξενίας νέων: Ξενώνες φιλοξενίας νέων είναι κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα τα οποία ευρίσκονται εντός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων και οικισμών. Με απόφαση του Υπουργού Τουρισμού που εκδίδεται εντός δύο μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος καθορίζονται οι τεχνικές και λειτουργικές προδιαγραφές των ξενώνων φιλοξενίας νέων, οι όροι και οι προϋποθέσεις λειτουργίας τους, τα απαραίτητα δικαιολογητικά και οι οικονομικές επιβαρύνσεις για τη νόμιμη λειτουργία τους, το ύψος του ποσού των παραβόλων για την κατάθεση αίτησης χορήγησης Ειδικού Σήματος Λειτουργίας, οι διοικητικές κυρώσεις για παράβαση των παραπάνω όρων και προϋποθέσεων, τα κριτήρια και η διαδικασία κατάταξής τους και κάθε άλλο σχετικό θέμα για την ίδρυση και λειτουργία αυτών.

• Σύνθετα τουριστικά καταλύματα: Σύνθετα τουριστικά καταλύματα είναι τα ξενοδοχειακά καταλύματα της υποπερίπτωσης αα’ της περίπτωσης α’ της παραγράφου 2 που ανεγείρονται σε συνδυασμό: αα) με τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες της υποπερίπτωσης ββ’ της περίπτωσης β’ της παραγράφου 2 και β) με εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής. Για την ίδρυση και λειτουργία των σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 8 και 9 του ν. 4002/2011 (Α’ 180). Για την εφαρμογή του νόμου αυτού ως εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής νοούνται συνεδριακά κέντρα, γήπεδα γκολφ, κέντρα θαλασσοθεραπείας, τουριστικοί λιμένες, χιονοδρομικά κέντρα, θεματικά πάρκα, Κέντρα Προπονητικού Αθλητικού Τουρισμού, υδροθεραπευτήρια, καθώς και οι εξής εγκαταστάσεις ειδικών μορφών τουρισμού: μονάδες ιαματικής θεραπείας, κέντρα ιαματικού τουρισμού – θερμαλισμού, κέντρα αναζωογόνησης, κέντρα ευεξίας και αισθητικής και κέντρα καταδυτικού τουρισμού. Με απόφαση του Υπουργού Τουρισμού δύνανται να προσδιορίζονται και άλλα είδη τουριστικών επιχειρήσεων ή εγκαταστάσεων ως εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής, που αποτελούν τμήμα των σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων.

• Ξενοδοχεία συνιδιοκτησίας (condo hotels): Είναι ξενοδοχειακά καταλύματα της υποπερίπτωσης αα’ της περίπτωσης α’ της παραγράφου 2 του άρθρου 1 του νόμου 4276/2014 κατηγορίας 3 ή 4 ή 5 αστέρων εντός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων και εντός ορίων οικισμών προ του 1923 ή κάτω των 2.000 κατοίκων, επί των οποίων, με τη μορφή δωματίων ή διαμερισμάτων επιτρέπεται η σύσταση οριζοντίων και καθέτων ιδιοκτησιών και η σύσταση ή μεταβίβαση ενοχικών και εμπραγμάτων δικαιωμάτων σε τρίτους. Η μακροχρόνια μίσθωση συνομολογείται για χρονικό διάστημα τουλάχιστον δέκα ετών. Για την ίδρυση και λειτουργία των ξενοδοχείων συνιδιοκτησίας εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 3 του ν. 4179/2013 (Α’ 175 ).

• Ξενοδοχειακά τουριστικά καταλύματα εντός παραδοσιακών κτισμάτων που προβλέπονται στο π.δ. 33/1979. Με απόφαση του Υπουργού Τουρισμού καθορίζονται οι τεχνικές και λειτουργικές προδιαγραφές των τουριστικών καταλυμάτων εντός παραδοσιακών κτισμάτων, οι όροι και οι προϋποθέσεις λειτουργίας τους, τα απαραίτητα δικαιολογητικά, τα κριτήρια και η διαδικασία κατάταξής τους και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την ίδρυση και λειτουργία αυτών.

• Στα αυτοεξυπηρετούμενα καταλύματα – τουριστικές επιπλωμένες επαύλεις (βίλες), της υποπερίπτωσης αα΄ της παρ. 2 του άρθρου 1 του Ν.4276/2014, επιφάνειας τουλάχιστον 80 τ.μ., οι οποίες έχουν ανεξάρτητη εξωτερική προσπέλαση και παρουσιάζουν αυτοτέλεια οικοπέδου/γηπέδου και κτίσματος. Δομούνται με όρους δόμησης κατοικίας. Για την ίδρυση και λειτουργία των τουριστικών επιπλωμένων επαύλεων (βιλών) εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 46 του Ν. 4179/2013.

• Στα αυτοεξυπηρετούμενα καταλύματα – τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες ή σε συγκρότημα μονοκατοικιών, της υποπερίπτωσης ββ΄ της παρ. 2 του άρθρου 1 του Ν.4276/2014, επιφανείας τουλάχιστον 40 τ.μ. εκάστη, με αυτοτέλεια λειτουργίας και ανεξάρτητη εξωτερική προσπέλαση. Για την ίδρυση και λειτουργία των τουριστικών επιπλωμένων κατοικιών εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 46 του Ν.4179/2013.

Σημείωση:
Η εξαίρεση από την υπαγωγή στο φόρο διαμονής δεν εξαρτάται από το είδος των παρεχόμενων υπηρεσιών ή και ενδεχομένως τον τρόπο φορολογίας στη φορολογία εισοδήματος ή ΦΠΑ.
Π.χ. Ένα κατάλυμα των υποπεριπτώσεων αα΄ και ββ΄ της παρ. 2 του άρθρου 1 του Ν.4179/2013, εμπίπτει στην εξαίρεση από την επιβολή του φόρου διαμονής, ανεξάρτητα της παροχής ή όχι πρόσθετων υπηρεσιών όπως καθαριότητα και αλλαγή σεντονιών.

Επιβολή και Απόδοσης Φόρου Διαμονής

Είσπραξη Φόρου Διαμονής

Με την ΠΟΛ.1015/2018 καθορίστηκε η διαδικασία επιβολής και απόδοσης του φόρου διαμονής, τον τύπο και το περιεχόμενο της δήλωσης απόδοσης του φόρου αυτού, καθώς και το υπόδειγμα του «ειδικού στοιχείου απόδειξης είσπραξης φόρου διαμονής», σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 53 του ν. 4389/2016 (94 Α΄).

Το «ειδικό στοιχείο απόδειξη είσπραξης φόρου διαμονής» περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστον τα εξής στοιχεία:
• ημερομηνία έκδοσης,
• επωνυμία,
• διεύθυνση και ΑΦΜ της εκδούσας επιχείρησης,
• ονοματεπώνυμο διαμένοντα προς τον οποίο εκδίδεται,
• ημερομηνίες που αφορά η διαμονή και το συνολικό ποσό φόρου διαμονής καθώς και τον αριθμό και την ημερομηνία του παραστατικού πώλησης (απόδειξη, τιμολόγιο) που εκδόθηκε για τη συγκεκριμένη παροχή υπηρεσιών.

Το «ειδικό στοιχείο απόδειξη είσπραξης φόρου διαμονής» εκδίδεται προς τον διαμένοντα στο δωμάτιο ή διαμέρισμα ή, σε περίπτωση περισσότερων διαμενόντων στο ίδιο δωμάτιο ή διαμέρισμα, σε έναν εξ αυτών.

Το «ειδικό στοιχείο απόδειξη είσπραξης φόρου διαμονής» δύναται να εκδίδεται και συγκεντρωτικά, όταν ο φόρος διαμονής αφορά τη χρήση περισσότερων του ενός δωματίων ή διαμερισμάτων και το παραστατικό πώλησης (απόδειξη, τιμολόγιο) για τη συγκεκριμένη παροχή υπηρεσιών εκδίδεται για το σύνολο των δωματίων ή διαμερισμάτων προς έναν εκ των διαμενόντων ή προς τρίτο.

Σημείωση:
• Το «ειδικό στοιχείο απόδειξη είσπραξης φόρου διαμονής» δεν επιβαρύνεται με φόρο προστιθέμενης αξίας.
• Ο φόρος διαμονής δεν επιβάλλεται σε περίπτωση δωρεάν παροχής υπηρεσιών διαμονής.
• Η επιβολή των κυρώσεων σε περίπτωση εκπρόθεσμης, ανακριβούς ή μη υποβολής της δήλωσης απόδοσης του φόρου διαμονής καθώς και γενικά η διαδικασία βεβαίωσης και είσπραξης του φόρου αυτού διέπονται από τις σχετικές διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013), όπως ισχύουν.
• Οι διατάξεις της παρούσας καταλαμβάνουν τα «ειδικά στοιχεία αποδείξεις είσπραξης φόρου διαμονής» που εκδίδονται από 1.1.2018 και μετά.

Ενδεικτικό Ειδικό Στοιχείο Απόδειξη Είσπραξης Φόρου Διαμονής

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΙΔΙΚΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ (ΠΟΛ.1064/2018)

Επειδή ο φόρος επιβάλλεται «ανά ημερήσια χρήση» στον διαμένοντα, διευκρινίζονται τα εξής:

α) Στην περίπτωση που στο ίδιο δωμάτιο, διαμέρισμα κλπ. «συνοικούν» περισσότερα του ενός πρόσωπα (π.χ. μέλη μιας οικογένειας), το ειδικό στοιχείο εκδίδεται προς έναν εκ των διαμενόντων.

β) Στην περίπτωση που ομάδα προσώπων (μέλη οικογένειας, μέλη αθλητικής ομάδας κλπ) διαμένουν σε περισσότερα του ενός δωμάτια ή διαμερίσματα, το ειδικό στοιχείο δύναται να εκδίδεται είτε ανά δωμάτιο ή διαμέρισμα προς έναν εκ των διαμενόντων σε αυτό, είτε συγκεντρωτικά για το σύνολο ή για μέρος των δωματίων ή διαμερισμάτων στον διαμένοντα προς τον οποίο εκδίδεται και το παραστατικό των υπηρεσιών της διαμονής. Ανεξάρτητα του τρόπου έκδοσης του ειδικού στοιχείου, επί αυτού αναγράφονται όλα τα στοιχεία που αναφέρονται στην παρ. 3 της παρούσας.

γ) Στην περίπτωση που άμεσα συμβαλλόμενος με το τουριστικό κατάλυμα είναι τρίτο πρόσωπο και όχι ο διαμένων – χρήστης του δωματίου, όπως για παράδειγμα επιχείρηση που λαμβάνει τις εν λόγω υπηρεσίες για τις ανάγκες διαμονής του προσωπικού της και το παραστατικό του συνόλου των υπηρεσιών διαμονής εκδίδεται στο όνομά της, τότε το ειδικό στοιχείο δύναται να εκδίδεται, είτε προς έναν εκ των διαμενόντων σε κάθε δωμάτιο είτε συγκεντρωτικά προς έναν εκ των διαμενόντων, για το σύνολο των δωματίων των οποίων έγινε χρήση.

Στην περίπτωση, δε, που η επιχείρηση (τρίτος) καταβάλλει, εκτός από το κόστος των υπηρεσιών διαμονής, και τον φόρο διαμονής, το ειδικό στοιχείο που εκδίδεται κατά τα ανωτέρω έχει πληροφοριακό χαρακτήρα και ο φόρος διαμονής αναγράφεται στο ειδικό στοιχείο με την ένδειξη «ΕΞΟΦΛΗΣΗ ΑΠΟ ΤΡΙΤΟΝ» και δεν καταβάλλεται εκ νέου από το διαμένοντα ή τους διαμένοντες.

δ) i. Στην περίπτωση που ο άμεσα συμβαλλόμενος με το τουριστικό κατάλυμα είναι τουριστικός πράκτορας ή τουριστικό γραφείο, εσωτερικού ή εξωτερικού, (τρίτος) και εφόσον ο τελευταίος συμπεριλαμβάνει τον φόρο διαμονής στην τιμή πακέτου που προσφέρει στους πελάτες του (διαμένοντες) και τον καταβάλλει στο υπόχρεο τουριστικό κατάλυμα, το ειδικό στοιχείο δύναται να εκδίδεται είτε προς έναν εκ των διαμενόντων σε κάθε δωμάτιο, είτε συγκεντρωτικά προς έναν εκ των διαμενόντων για το σύνολο των δωματίων της ίδιας ομάδας διαμενόντων (οικογένεια κλπ), είτε, επίσης, συγκεντρωτικά προς έναν εκ των διαμενόντων για το σύνολο των δωματίων που χρησιμοποιήθηκαν από τους διαμένοντες που αφορά το πακέτο. Στις περιπτώσεις αυτές το συγκεντρωτικό ή μεμονωμένο ειδικό στοιχείο που εκδίδεται έχει πληροφοριακό χαρακτήρα και ο φόρος διαμονής αναγράφεται στο ειδικό στοιχείο με την ένδειξη «ΕΞΟΦΛΗΣΗ ΑΠΟ ΤΡΙΤΟΝ» και δεν καταβάλλεται εκ νέου από τον διαμένοντα ή τους διαμένοντες.
Από πλευράς ΦΠΑ, σημειώνεται ότι στην περίπτωση αυτή ο φόρος διαμονής δεν περιλαμβάνεται στο κόστος του πακέτου για τις ανάγκες προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας του ταξιδιωτικού πακέτου, σύμφωνα με τις διατάξεις του ειδικού καθεστώτος πρακτορείων ταξιδίων του άρθρου 43 του Κώδικα ΦΠΑ (ν.2859/2000), όπως ισχύει.
ii) Εφόσον ο φόρος διαμονής δεν συμπεριλαμβάνεται στην τιμή του πακέτου που ο ταξιδιωτικός πράκτορας ή το ταξιδιωτικό γραφείο προσφέρει στους πελάτες του (διαμένοντες), τότε ο φόρος καταβάλλεται, σύμφωνα με τα παραπάνω, από τους διαμένοντες, με την ολοκλήρωση των υπηρεσιών διαμονής και πριν την αναχώρησή τους.

ΔΗΛΩΣΗ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΦΟΡΟΥ ΔΙΑΜΟΝΗΣ

Μέχρι την υποστήριξη της ηλεκτρονικής υποβολής, η δήλωση απόδοσης του φόρου διαμονής υποβάλλεται σε έντυπη μορφή από τις επιχειρήσεις υπόχρεα πρόσωπα της παραγράφου 1 της παρούσας, στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. φορολογίας εισοδήματος σε δυο (2) αντίτυπα, εκ των οποίων το ένα παραμένει στη Δ.Ο.Υ. και το άλλο παραδίδεται στον υπόχρεο.

Σημείωση:
Μέχρι και σήμερα δεν υπάρχει δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής.

Η φορολογική Διοίκηση με την ΠΟΛ.1064/2018 έδωσε πρόσθετες οδηγίες για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή, από 1.1.2018, του «Φόρου διαμονής» μεταξύ των άλλων αναλύονται ειδικές περιπτώσεις όπως:

• ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΗΜΙΔΙΑΜΟΝΗΣ

Στην περίπτωση που από τις υπόχρεες επιχειρήσεις παρέχονται υπηρεσίες ημιδιαμονής επιβάλλεται εις ολόκληρον ο φόρος διαμονής προς τον χρήστη (διαμένοντα) του καταλύματος, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην παρούσα. Σε περίπτωση που εντός της ίδιας ημέρας γίνεται χρήση του ίδιου δωματίου η διαμερίσματος διαδοχικά από περισσότερους του ενός χρήστες, επιβάλλεται εις ολόκληρον ο φόρος διαμονής σε κάθε χρήστη (διαμένοντα).
Στις περιπτώσεις που ο χρόνος παραμονής παρατείνεται για ορισμένες ώρες (late check out), η επιπλέον αυτή παραμονή δεν συνιστά υπηρεσία ημιδιαμονής και δεν επιβαρύνεται με φόρο διαμονής.
Εφόσον, όμως, ο χρόνος παράτασης της παραμονής είναι τέτοιος που τελικά συνεπάγεται τη χρέωση μιας ακόμη ημερήσιας χρήσης του δωματίου, εξυπακούεται ότι αυτή επιβαρύνεται με φόρο διαμονής.

• ΑΚΥΡΩΣΗ ΚΡΑΤΗΣΗΣ

Ανεξάρτητα από την πολιτική που εφαρμόζουν οι υπόχρεες τουριστικές επιχειρήσεις στην περίπτωση ακύρωσης του συνόλου η μέρους προγραμματισμένης διαμονής (πχ. αποζημίωση από τον πελάτη), φόρος διαμονής οφείλεται μόνον εφόσον έγινε άφιξη (check in) στο τουριστικό κατάλυμα και για τις ημέρες από την άφιξη και μέχρι την αναχώρηση (check out) από αυτό.

• ΔΙΑΘΕΣΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΩΝ ΣΕ ΠΛΑΤΦΟΡΜΕΣ ΔΙΑΜΟΙΡΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΦΟΡΟΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ

Στις περιπτώσεις που τα τουριστικά καταλύματα του ν. 4276/2014 που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του φόρου διαμονής διατίθενται σε πλατφόρμες διαμοιρασμού (τύπου airbnb κλπ), και παρέχονται προς τους διαμένοντες και λοιπές υπηρεσίες πέραν των κλινοσκεπασμάτων, οι διαχειριστές των ακινήτων αυτών θα πρέπει για τα συγκεκριμένα ακίνητα να αποδίδουν και φόρο διαμονής, καθώς οι εν λόγω μισθώσεις δεν θεωρούνται αστικές, αλλά πρόκειται για υπηρεσίες διαμονής που παρέχονται από τουριστικές επιχειρήσεις-τουριστικά καταλύματα

Ποιες είναι οι κυρώσεις για την εκπρόθεσμη υποβολή του εντύπου

Η επιβολή των κυρώσεων σε περίπτωση εκπρόθεσμης, ανακριβούς ή μη υποβολής της δήλωσης απόδοσης του φόρου διαμονής καθώς και γενικά η διαδικασία βεβαίωσης και είσπραξης του φόρου αυτού διέπονται από τις σχετικές διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013), όπως ισχύουν. Για την εκπρόθεσμη ή μη υποβολή της δήλωσης απόδοσης του φόρου ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 54 του Κ.Φ.Δ. Για την εκπρόθεσμη ή ανακριβή καταβολή φόρου ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 53 του Κ.Φ.Δ. Για τις λοιπές κυρώσεις σε περίπτωση ελέγχου, ισχύουν οι λοιπές διατάξεις του Κ.Φ.Δ.

ΦΟΡΟΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ ΚΑΙ Μ.Υ.Φ.

Με την παράγραφο 3 του άρθρου 14 του ν. 4174/2013, σε συνδυασμό με το άρθρο 1 της απόφασης του Γ.Γ.Δ.Ε. ΠΟΛ.1022/7.1.2014, όπως ισχύει, ορίζεται η έκταση εφαρμογής της υποχρέωσης υποβολής καταστάσεων πελατών και προμηθευτών. Σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου α’ του άρθρου 1 της απόφασης του Γ.Γ.Δ.Ε. ΠΟΛ.1022/7.1.2014, τα φυσικά πρόσωπα με εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, τα νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες, καθώς και οι λοιποί υπόχρεοι, υποβάλλουν καταστάσεις φορολογικών στοιχείων, πελατών και προμηθευτών, για τα εκδοθέντα και τα ληφθέντα φορολογικά στοιχεία.

Από την στιγμή που εκδίδεται «Ειδικό Στοιχείο-απόδειξη είσπραξη Φόρου Διαμονής» ξεχωριστά από το Τ.Π.Υ. ή την Α.Π.Υ.  δεν ενημερώνει τις καταστάσεις πελατών. Επομένως εξαιρείται από υποβολή στις ΜΥΦ για το σύνολο των εκδοθέντων φορολογικών στοιχείων.

Πρόταση Δυνατότητας Απόδοσης φόρου διαμονής βάσει της Μηχανογραφημένης Main Courante

Όπως αναφέραμε παραπάνω βάση της ΠΟΛ.1015/2018, η δήλωση απόδοσης του φόρου διαμονής υποβάλλεται σε έντυπη μορφή από τις επιχειρήσεις υπόχρεα πρόσωπα της παραγράφου 1 της παρούσας, στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. φορολογίας εισοδήματος σε δυο (2) αντίτυπα, εκ των οποίων το ένα παραμένει στη Δ.Ο.Υ. και το άλλο παραδίδεται στον υπόχρεο.

Οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις της χώρας μας εδώ και τρεις περίπου δεκαετίες καταχωρούν τα έσοδά τους στα τηρούμενα βιβλία από το ημερήσιο ισοζύγιο Main Courante, που τηρείται στην ρεσεψιόν των ξενοδοχείων μηχανογραφικά και βάσει αυτής ενημερώνονται τα λογιστικά αρχεία τους.

Με αυτόν τον τρόπο έχουμε καθημερινή εικόνα των εσόδων και των παρακρατούμενων φόρων (ΦΠΑ, Τέλος διαμονής παρεπιδημούντων και δημοτικό τέλος). Η απόδοση των φόρων αυτών, του κάθε μήνα αποδίδεται στο Δημόσιο ακόμα και αν ο πελάτης αναχώρηση τον επόμενο μήνα.

Αυτό διδάσκεται σε όλες τις τουριστικές σχολές της υφηλίου και οι φορολογικές αρχές από τους έως σήμερα ελέγχους, ουδέποτε αντιμετώπισαν πρόβλημα τεκμηρίωσης των εσόδων και των παρακρατούμενων φόρων.

Γιατί λοιπόν να μην παρακολουθείτε και να μην αποδίδεται και ο φόρος διαμονής με τον ίδιο τρόπο; Αφού οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις εμφανίζουν τα έσοδα τους με βάση το ημερήσιο ισοζύγιο (main courante), που τηρούν, σε χρόνο που προηγείται της έκδοσης των σχετικών φορολογικών στοιχείων αξίας (εσόδων).

«MAIN COURANTE» Ετυμολογία

Η ονομασία προέρχεται από τη γαλλική γλώσσα, “main courante” το τρεχούμενο χέρι, επειδή στο χειρόγραφο σύστημα, η παρακολούθηση αυτή γινόταν με πολύ φαρδιά φύλλα εργασίας όπου η χειρίστρια (main courantrice που συνήθως ήταν γυναίκα) έπρεπε να έχει πολύ γρήγορο χέρι, για να συμπληρώνει τα φύλλα αυτά.

Τι είναι η MAIN COURANTE
H Main Courante (MC) είναι το σύστημα παρακολούθησης των λογαριασμών των πελατών κατά την διάρκεια διαμονής τους στο ξενοδοχείο ,από την άφιξη τους μέχρι και την αναχώρησή τους από το ξενοδοχείο.
Με την Main Courante παρακολουθούμε σε καθημερινή βάση τις χρεώσεις των τμημάτων, τις πιστώσεις αλλά και τα υπόλοιπα των λογαριασμών των πελατών που διαμένουν αλλά και των περαστικών που κάνουν κατανάλωση στο ξενοδοχείο.

MAIN COURANTE ΜΕ Κ.Β.Σ.-Κ.Φ.Α.Σ.-Ε.Λ.Π.

Οι Ξενοδοχειακές επιχειρήσεις καταχωρούν τα έσοδα τους στα λογιστικά τους βιβλία βάσει των χρεώσεων του ημερήσιου ισοζυγίου πωλήσεων (main courante), και όχι με βάση τα εκδοθέντα παραστατικά, γεγονός που ήταν σύμφωνο και με τις διατάξεις τόσο του Κ.Β.Σ. (Π.Δ. 186/1992) αλλά και του Κ.Φ.Α.Σ. (Ν.4093/2012) μέχρι και το 2013.

Από 1/1/2015, με βάσει τις διατάξεις:
• Της παραγράφου 10 του άρθρου 3 του νόμου 4308/2014.
Συγκεκριμένα, η εν λόγω παράγραφος αναφέρει ότι:
«Όταν η οντότητα συντάσσει ισολογισμό, χρησιμοποιεί ένα κατάλληλο διπλογραφικό σύστημα … και τηρεί:
α) Αρχείο στο οποίο καταχωρείται αναλυτικά κάθε συναλλαγή και γεγονός (ημερολόγιο).»
• Της παραγράφου 7 του άρθρου 5 του νόμου 4308/2014, που αναφέρει ότι
«Η οντότητα εφαρμόζει κατάλληλες κατά την κρίση της δικλίδες για:
α) Τη διασφάλιση ότι υπάρχει αξιόπιστη και ελέγξιμη αλληλουχία τεκμηρίων (ελεγκτική αλυσίδα) για κάθε συναλλαγή ή γεγονός, από το χρόνο που προέκυψαν μέχρι το διακανονισμό τους.
β) Τη δημιουργία αξιόπιστης και ελέγξιμης αλληλουχίας τεκμηρίων, που διασφαλίζει την ευχερή συσχέτιση των συναλλαγών και άλλων γεγονότων με τα λογιστικά αρχεία και τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις.»
• Την παράγραφο 5.7.3 της ΠΟΛ.1003/31.12.2014 και η ταυτάριθμη και ταυτόσημη της Λογιστικής Οδηγίας της ΕΛΤΕ ρητά αναφέρουν ότι:
«τα διάφορα έσοδα και έξοδα της οντότητας δύνανται να καταχωρούνται στα λογιστικά βιβλία του απλογραφικού λογιστικού συστήματος ή του διπλογραφικού λογιστικού συστήματος (ημερολόγιο, καθολικό) με συγκεντρωτική εγγραφή, εφόσον ανάλυση (απαιτούμενες αναλυτικές πληροφορίες) προκύπτει από άλλα τηρούμενα βοηθητικά αρχεία, καταστάσεις, κλπ. της οντότητας, και με την προϋπόθεση ότι διασφαλίζεται η δυνατότητα διενέργειας οποιουδήποτε ελέγχου με αποτελεσματικό τρόπο.»
• Το εγγρ. ΔΕΛ Ζ ΚΦΑΣ 1123950 ΕΞ 2015/22.9.2015 όπου αναφέρει ότι:
«τα έσοδα μιας οντότητας μπορούν να καταχωρούνται στα διπλογραφικά λογιστικά βιβλία της με μία συγκεντρωτική εγγραφή, εφόσον υπάρχει ανάλυση από  άλλα βοηθητικά αρχεία, ώστε να διασφαλίζεται η διενέργεια του ελέγχου με αποτελεσματικό τρόπο»

Με βάσει τα ανωτέρω, αν κάθε συναλλαγή -παραστατικό, καταχωρείται σε αρχείο το οποίο μεταφέρεται συγκεντρωτικά σε άλλο αρχείο ή αρχεία και υπάρχει ελέγξιμη αλληλουχία, η υποχρέωση που επιβάλλει ο νόμος εκπληρώνεται με το ημερήσιο ισοζύγιο (main courante) (βλέπε Σ.ΛΟ.Τ. αριθμ. πρωτ.: 987 ΕΞ 17.5.2016).

Επομένως οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις εφόσον εμφανίζουν τα έσοδα τους με βάση το ημερήσιο ισοζύγιο (main courante), που τηρούν, σε χρόνο που προηγείται της έκδοσης των σχετικών φορολογικών στοιχείων αξίας (εσόδων) είναι δυνατόν να παρακολουθούν και να αποδίδουν τον φόρος διαμονής μέσω του ημερήσιου ισοζυγίου πωλήσεων (main courante).

Συμπεράσματα για Φόρο Διαμονής:

1. Ο φόρος διαμονής βαρύνει τον διαμένοντα (πελάτη) που έκανε χρήση του δωματίου ή του διαμερίσματος και επιβάλλεται μετά τη διαμονή του στο κατάλυμα και πριν την αναχώρησή του από αυτό.
2. Ο φόρος θα επιβάλλεται σε καταλύματα:
α) Σε κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα της υποπερίπτωσης αα’ της περίπτωσης α’ της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 4276/2014 (Α’ 155) ήτοι σε ξενοδοχεία δηλαδή που σύμφωνα με την παραπάνω διάταξη είναι εγκαταστάσεις διαμονής που διαθέτουν χώρους διανυκτέρευσης σε δωμάτια ή σε διαμερίσματα ενός ή δύο ή περισσότερων χώρων με λουτρό, κοινόχρηστους χώρους υποδοχής, παραμονής των πελατών και αίθουσα παροχής τουλάχιστον πρωινού γεύματος.
β) Σε ενοικιαζόμενα επιπλωμένα δωμάτια – διαμερίσματα της υποπερίπτωσης γγλ της περίπτωσης β’ της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 4276/2014, ήτοι σε ενοικιαζόμενα επιπλωμένα δωμάτια τα οποία σύμφωνα με τη διάταξη είναι αυτά που διαθέτουν χώρους διανυκτέρευσης σε δωμάτια ή και σε διαμερίσματα ενός ή δύο ή περισσότερων χώρων με λουτρό.
3. Υπόχρεος να αποδίδει το φόρο είναι η επιχείρηση στην οποία ανήκει το ξενοδοχείο ή το διαμέρισμα.
4. Δεν επιβάλλεται φόρος διαμονής σε περίπτωση δωρεάν παροχής υπηρεσιών διαμονής.
5. Η είσπραξη του φόρου θα γίνεται με την έκδοση ξεχωριστού εδικού στοιχείου (απόδειξης είσπραξης φόρου διαμονής) προς τους διαμένοντες. Το ποσό που θα αναγράφεται στο ειδικό στοιχείο – απόδειξη είσπραξης φόρου διαμονής δεν θα επιβαρύνεται με Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.).
6. Το Ειδικό Στοιχείο Απόδειξη Είσπραξης Φόρου Διαμονής,εκδίδεται πάντοτε προς τον χρήστη του δωματίου ή του διαμερίσματος, μετά την διαμονή του σε αυτό και πριν την αναχώρηση του.
7. Το «ειδικό στοιχείο απόδειξη είσπραξης φόρου διαμονής» περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστον τα εξής στοιχεία:
-Ημερομηνία έκδοσης -επωνυμία,
-Διεύθυνση και ΑΦΜ της εκδούσας επιχείρησης,
-Ονοματεπώνυμο διαμένοντα προς τον οποίο εκδίδεται,
-Ημερομηνίες που αφορά η διαμονή
-Συνολικό ποσό φόρου διαμονής
-Αριθμό και ημερομηνία του παραστατικού πώλησης (απόδειξη, τιμολόγιο) που εκδόθηκε για τη συγκεκριμένη παροχή υπηρεσιών.
8. Σε περίπτωση περισσότερων διαμενόντων στο ίδιο δωμάτιο ή διαμέρισμα, το ειδικό στοιχείο εκδίδεται σε έναν εξ αυτών.
9. Ο φόρος αποδίδεται από τις υπόχρεες επιχειρήσεις στη φορολογική διοίκηση , με μηνιαίες δηλώσεις, οι οποίες υποβάλλονται μέχρι την τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα από αυτόν της έκδοσης του ειδικού στοιχείου απόδειξης είσπραξης φόρου διαμονής.
10. Ο τύπος και το περιεχόμενο του φόρου διαμονής καθώς και το έντυπο ορίζονται στην ΠΟΛ.1015/2018

Κλείνοντας θα ήθελα να τονίσω ότι με το παρών άρθρο εκφράζω τις προσωπικές μου απόψεις που στηρίζονται στη δική μου ερμηνευτική προσέγγιση. Σε καμία περίπτωση δεν διεκδικώ το αλάθητο και θα δεχθώ τις όποιες επισημάνσεις ή παρατηρήσεις σας.